KMO’dan biber gazı uyarısı: ‘Biber gazı kimyasal silahtır!’

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından ülkenin birçok noktasında eylemler yapılırken İstanbul’da bazı noktalarda polis, eylemcilere göz yaşartıcı gaz ve sis bombalarıyla müdahale eti. TMMOB’a bağlı Kimya Mühendisleri Odası, “gaz bombaları” hakkında bir kez daha uyarıda bulundu.

Kimya Mühendisleri Odası: “Biber Gazı Kimyasal Silahtır!”

Kimya Mühendisleri Odası (KMO), toplumsal olaylarda kullanılan biber gazının, uluslararası sözleşmelere göre kimyasal silah olarak kabul edilmesi gerektiğini belirterek yetkilileri bu konuda sorumluluk almaya çağırdı. KMO tarafından yapılan açıklamada, biber gazının yalnızca geçici bir önlem olarak gösterilmesinin yanıltıcı olduğu, ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölüme yol açabileceği vurgulandı.

Uluslararası Sözleşmelere Aykırı

Açıklamada, 1925 tarihli Cenevre Protokolü ve 1993 tarihli Kimyasal Silahlar Sözleşmesi’ne dikkat çekilerek, bu sözleşmelerin kimyasal silahların geliştirilmesini, üretimini, stoklanmasını ve kullanımını yasakladığı hatırlatıldı.

Kimyasal Silahlar Sözleşmesi’ne göre, insan ve hayvanlarda ölüme, kalıcı hasara veya geçici etkisiz hale gelmeye neden olan her türlü kimyasal madde “zehirli kimyasal” olarak tanımlanıyor.

Ancak, sözleşmenin 2/9-d maddesinde, bazı kimyasalların “yerel gösterilerin kontrolü” gibi yasa uygulama süreçlerinde kullanılabileceği belirtiliyor. Buna rağmen, bu kimyasalların savaş durumunda dahi kullanımı yasaklanmışken, barışçıl gösterilerde kullanılmasının büyük bir çelişki olduğu ifade ediliyor.

KMO’nun açıklamasında, biber gazının geniş alanlara yayılması için kullanılan mekanizmaların (araçlarla fırlatma, tazyikli suya eklenmesi, hava araçlarıyla püskürtme gibi yöntemler) bu kimyasalların savaş ajanı olarak kabul edilmesi gerektiğini ortaya koyduğu vurgulandı.

Biber Gazı ve Göz Yaşartıcı Kimyasallar

Toplumsal olaylarda yaygın olarak kullanılan biber gazı (OC) ve CS gazı, sağlık üzerinde ciddi tehditler oluşturuyor.

Dünya genelinde 15’ten fazla kimyasal ajan toplumsal olaylarda kullanılırken, Türkiye’de CS (Chloro-benzylidenemalononitrile) ve OC (Oleoresin Capsicum) en yaygın formlar olarak biliniyor.

Bu kimyasalların etkileri arasında:

• Solunum sistemine zarar verme (nefes darlığı, akciğer ödemi, astım atakları),
• Kalp ve damar hastalıklarını tetikleme (hipertansiyon, kalp yetmezliği, beyin kanaması),
• Göz ve ciltte hasar oluşturma (kornea ödemi, göz ülseri, cilt tahrişi),
• Sinir sistemini etkileme (panik atak, anksiyete, ajitasyon) gibi ciddi sağlık sorunları yer alıyor.

Türk Toraks Derneği ve Türk Tabipleri Birliği gibi sağlık kuruluşları, biber gazına maruz kalan bireylerde ölümcül etkiler görülebildiğine dair bilimsel çalışmalara işaret ediyor.

“Ölüme Yol Açabilir”

KMO, biber gazının ölümcül olma ihtimalinin üç temel faktöre bağlı olduğunu belirtiyor:

• Kullanılan gaz miktarı,
• Maruz kalma süresi,
• Maruz kalan kişinin fiziksel ve psikolojik durumu.

Barışçıl gösterilere katılan bireyler, maruz kalma sürelerini kontrol edemez. Dolayısıyla, bu kimyasalların kullanılmaması gerekmektedir.

Türkiye’de geçmişte biber gazına bağlı ölümlerin yaşandığını hatırlatan KMO, biber gazının toplumsal olaylarda kullanılmasının derhal yasaklanması gerektiğini savunuyor.

Biber Gazına Maruz Kalanlar Ne Yapmalı?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) ve Türk Tabipler Birliği (TTB) gibi kuruluşların biber gazına maruz kalındığında önerdiği bazı önlemler şunlar:

Solunum Koruması:

• Gazın yoğun olduğu alandan hemen uzaklaşmak.
• Mümkünse rüzgarın estiği yöne yönelmek.
• Solunum desteği gerekirse sprey ya da el pervanesi kullanmak.
• Sirkeli suya batırılmış bir bezle ağzı ve burnu kapatmak (kesin bir bilimsel kanıt olmamakla birlikte, bazı kaynaklar asidik ortamın etkili olabileceğini belirtiyor).

Göz Koruması:

• Lens kullananlar hemen çıkarmalı.
• Gözleri ovuşturmadan bol suyla yıkamak.
• Tuzlu su solüsyonu tercih etmek.
• Gözlerde yanma devam ederse buz torbası ile baskı uygulamak.

Cilt Koruması:

• Yüzü ovuşturmamak ve hemen sabunlu su ile yıkamak.
• Sodyum bikarbonat ya da sodyum karbonat içeren çözeltiler kullanmak.
• Kıyafetleri değiştirmek, biber gazına maruz kalan eşyaları havalandırmak.

“Biber Gazı Kullanımı Son Bulmalı”

KMO, yaptığı açıklamada, biber gazının “zararsız bir caydırıcı” olarak görülmesinin yanıltıcı olduğunu ve halk sağlığına ciddi tehdit oluşturduğunu vurguladı.

Kamu yararını gözeten bir meslek kuruluşu olarak, kimyasal silah sınıfına giren bu maddelerin hiçbir koşulda toplumsal gösterilerde kullanılmaması gerektiğini belirten KMO, yetkilileri bu konuda acil düzenleme yapmaya çağırdı.

HABER MERKEZİ