Sırrı Süreyya Önder Kimdir? Hayatı, Kariyeri ve Siyasi Geçmişi

İstanbul’da hastanede tedavisi süren DEM Parti İstanbul Milletvekili ve TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder’den acı haber geldi. Önder, tüm çabalara rağmen hayatını kaybetti. Peki Sırrı Süreyya Önder Kimdir? İşte Önder’in hayatı, kariyeri ve siyasi geçmişi…

Sırrı Süreyya Önder Kimdir?

7 Temmuz 1962’de Adıyaman’da Türkmen kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Sırrı Süreyya Önder, politikaya erken yaşta ilgi duymaya başladı. Babası Ziya Önder, Türkiye İşçi Partisi’nin Adıyaman kurucusu ve il başkanıydı. Babasını küçük yaşta kaybeden Önder, zor bir çocukluk dönemi geçirdi.

Adıyaman Lisesi mezunu olan Önder, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne giriş yaptı. Ancak 1980 askeri darbesi sırasında siyasi faaliyetleri nedeniyle eğitimi yarıda kaldı. Öğrencilik yıllarında aktif bir siyasi kimliğe sahip olan Önder, 1978 yılında Maraş Katliamı’nı protesto ettiği için ilk kez gözaltına alındı.

1980 darbesi sonrasında tutuklanan Önder, 12 yıl hapis cezası aldı ve 7 yıl Mamak, Ulucanlar ve Haymana cezaevlerinde kaldı. Cezaevinde geçirdiği yıllarda hem yazarlık yapmaya devam etti hem de çeşitli açlık grevlerine katıldı.

Cezaevi sonrası hayatına farklı alanlarda çalışarak devam eden Önder, 2003 yılında sinema kariyerine adım attı. Barış Pirhasan’ın senaryo atölyesinde eğitim aldıktan sonra, ilk yönetmenlik deneyimini 2006 yapımı “Beynelmilel” filmiyle yaşadı. Film, 12 Eylül döneminin trajikomik yönlerini işlerken büyük beğeni topladı ve birçok ödül kazandı.

Sinema kariyerindeki önemli yapımlar:

Beynelmilel (2006): En İyi Film Ödülü – Adana Altın Koza

O… Çocukları (2008)

F Tipi Film (2012)

İtirazım Var (2014)

Ayrıca Sis ve Gece, Yeraltı gibi yapımlarda oyuncu olarak da yer aldı.

2011 genel seçimlerinde BDP destekli bağımsız aday olarak İstanbul’dan milletvekili seçilen Önder, 2013’te HDP’ye katıldı. 2014 yerel seçimlerinde HDP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı oldu. 2015 genel seçimlerinde Ankara’dan tekrar milletvekili seçildi.

2023 genel seçimlerinde ise DEM Parti İstanbul Milletvekili olarak TBMM’ye girdi. Halen Meclis Başkanvekilliği görevini yürütmektedir.

2013-2015 yılları arasında yürütülen çözüm süreci döneminde aktif bir rol üstlenen Önder, İmralı Heyeti içerisinde yer aldı. Abdullah Öcalan ile yapılan görüşmelere katıldı. Aynı dönemde Gezi Parkı protestoları sırasında da ön plandaydı ve biber gazı fişeğiyle yaralanmıştı.

2018 yılında, 2013 Newroz konuşması nedeniyle “terör propagandası” suçlamasıyla 43 ay hapis cezasına çarptırıldı. Ancak 2019’da Anayasa Mahkemesi’nin verdiği “ifade özgürlüğü ihlali” kararıyla tahliye edildi.

Eserleri ve Ödülleri

Kitap: Beynelmilel (2009)

Senaryolar: Maraş Katliamı, Keban Barajı istimlakı, Berlin Duvarı’nda gecekondu kuran Yozgatlı, Kürt sinemasına hiciv gibi tamamlanmış ama çekilmemiş senaryoları bulunmaktadır.

Ödüller: Adana Altın Koza, Karaçi Uluslararası Film Festivali, Ankara Film Festivali gibi birçok prestijli ödül.
HABER MERKEZİ