Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Merkez Yürütme Kurulu (MYK), 6 Şubat 2023’te meydana gelen Maraş merkezli depremlerin üzerinden 30 ay geçmesine rağmen deprem bölgelerinde eğitim alanında yaşanan eşitsizliklerin ve yetersizliklerin devam ettiğini ortaya koyan kapsamlı bir rapor yayımladı.

Raporda, özellikle Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta eğitimin hâlâ geçici çözümlerle yürütüldüğü, kalıcı konutların tamamlanmadığı ve altyapı sorunlarının giderilmediği vurgulandı.

Hatay’da Üçte Bir Teslim Edildi, Altyapı Eksik

Hatay’da kalıcı konutların yalnızca üçte birinin teslim edildiği, teslim edilen konutlarda ise yol, su, elektrik ve kanalizasyon altyapısının tamamlanmadığına dikkat çekilen raporda, eğitimdeki sorunların da sürdüğü belirtildi.
Yeni okullar açılmasına ve bazı okullarda onarım yapılmasına rağmen kimi okulların ikili öğretime geçtiği, bazı okul binalarının ise birkaç kurum tarafından ortak kullanıldığı ifade edildi. Raporda, personel eksikliğinin ciddi boyutlara ulaştığı, okulların temizliğinin kaderine terk edildiği ve bu nedenle velilerden “bağış” adı altında para toplandığı da kaydedildi.
Ayrıca, bazı mahallelerde okul yapılmadığı, mevcut okul binalarının başka kurumlara devredildiği ve okul çevrelerinin ağır araç trafiği ile açık kanalizasyon hatları nedeniyle çocuklar için tehlikeli hâle geldiği vurgulandı.

“Örgün Eğitime Devam Oranı Düştü”

Adıyaman’da 2025 Eylül itibarıyla yalnızca 8 prefabrik ve 1 konteyner okulda eğitimin sürdüğüne dikkat çekilen raporda, ikili öğretimin devam ettiği, kalabalık sınıflar ve yetersiz donanım nedeniyle eğitimin niteliğinin düştüğü belirtildi.
6 bin konut teslim edilmesine rağmen altyapı sorunları nedeniyle birçok ailenin taşınamadığı, 13 bin 800 öğrencinin taşımalı eğitime devam ettiği ifade edildi. Öğrencilerin yüzde 62’sinin beslenme desteği alamadığı, ortaokul ve lise öğrencilerinin yüzde 48’inin ise internet veya cihaz erişiminden yoksun olduğu aktarıldı.
Yetersiz beslenme ve psikososyal desteğin öğrenme sürecini olumsuz etkilediği belirtilen raporda, anadilde eğitim hakkının yok sayıldığı, MESEM uygulamalarıyla çocuk emeğinin sömürüldüğü ve örgün eğitime devam oranının düştüğü vurgulandı.

Kız Çocuklarının Eğitime Erişimi Azaldı

Kahramanmaraş kırsalında kız çocuklarının eğitim devamlılığının azaldığı, devamsızlık ve erken yaşta zorla evliliklerin arttığına dikkat çekilen raporda, 30 ay sonra hâlen 5 konteyner okulda eğitimin sürdüğü ve şehir merkezinde ikili öğretimin devam ettiği belirtildi.
Prefabrik yapıların geçici çözüm olarak sunulduğu ancak kalabalık sınıflar ve sağlıksız koşullar nedeniyle eğitimin niteliğinin düştüğü ifade edildi. Bugüne kadar 61 okul ve 943 dersliğin açıldığı, 105 okulun yapımının ve 39 okulun güçlendirme çalışmalarının sürdüğü bilgisi paylaşıldı. Ancak konteyner okullara bel bağlanmasının kalıcı çözümlerden uzak, maliyet odaklı bir anlayışın sonucu olduğu belirtildi.

Diğer İllerde Durum

Depremden etkilenen diğer illerdeki tablo ise şöyle sıralandı:

• Adana: Hasarlı 35 okulun durumu kamuoyundan gizlenirken, riskli binalarda eğitim devam ediyor.
• Şanlıurfa: 140 okulun yalnızca yarısı tamamlandı, öğretmen açığı 12 bine ulaştı.
• Osmaniye: Kalıcı çözüm üretilmedi, kent toz ve gürültüye terk edildi.
• Kilis: 36 okul yıkıldı, yalnızca 18 yeni okul yapıldı.
• Diyarbakır: Yeni konutların dağıtımı şeffaf değil, ulaşım sorunları sürüyor.
• Gaziantep: Altyapı sorunları çözülemedi, konteyner okullarda eğitim devam ediyor.
• Elazığ: Okul inşaatları ve konut teslimleri gecikiyor.

Eğitim Sen’in Talepleri

Eğitim Sen, yaşanan sorunların siyasi tercihlerden kaynaklandığını belirterek şu talepleri sıraladı:

• Konteyner okullar kapatılmalı, depreme dayanıklı kalıcı okullar hizmete alınmalı.
• Her öğrenciye ücretsiz yemek, temiz su, kırtasiye, dijital erişim ve ulaşım desteği sağlanmalı.
• Eğitim emekçilerine güvenceli ve kadrolu istihdam sağlanmalı, geçici istihdam modellerine son verilmeli.
• Norm kadro adaleti sağlanmalı, barınma sorunlarına yönelik lojman ve kira desteği getirilmeli.
• MESEM uygulamaları ve çocuk emeği sömürüsü son bulmalı, mevsimlik işçi çocuklar için telafi eğitimleri düzenlenmeli.
• Kamu kaynakları rant projelerine değil, kamusal, bilimsel, laik ve anadilinde eğitime aktarılmalı.
• Acele kamulaştırmalar durdurulmalı, okul çevrelerinde güvenlik önlemleri artırılmalı.
• Güvenli ve sağlıklı barınma hakkı güvence altına alınmalı.
• Beklenen depremlere karşı afet hazırlık planları yapılmalı ve düzenli tatbikatlar gerçekleştirilmelidir.

Eğitim Sen, depremin üzerinden geçen 30 aya rağmen eğitimdeki eşitsizliklerin daha da derinleştiğini vurgulayarak, kalıcı çözümler için kamusal bir eğitim politikası çağrısında bulundu.

HABER MERKEZİ